Διατροφική Ζώνη ή Μεσογειακή Διατροφή
Τα τελευταία έξι χρόνια, η Μεσογειακή Διατροφή έχει ψηφιστεί ως η καλύτερη δίαιτα στην Αμερική καθώς και η καλύτερη δίαιτα για τη διαχείριση του διαβήτη. Είναι αξιοσημείωτο, αφού κανείς δεν μπορεί να ορίσει ποια είναι η μεσογειακή διατροφή. Κανείς δεν ξέρει πόσες θερμίδες πρέπει να καταναλώνετε κάθε μέρα ή πόσα γραμμάρια πρωτεΐνης ή λίπους πρέπει να καταναλώνετε καθημερινά στη Μεσογειακή Διατροφή. Αλλά επικρατή στο περίπου ότι η Μεσογειακή διατροφή πρέπει να χρησιμοποιεί 55% υδατάνθρακες, 15% πρωτεΐνη και 30% λίπος. Επίσης, δεν υπάρχει διάκριση μεταξύ υδατανθράκων χαμηλού και υψηλού γλυκαιμικού φορτίου, ισορροπίας πρωτεΐνης-υδατάνθρακα κ.λπ. Σίγουρα δεν δίνει την αίσθηση μιας ισχυρής επιστήμης για την καλύτερη δίαιτα στην Αμερική, όπως τόνισα και στο βιβλίο μου, Η Μεσογειακή Διατροφική Ζώνη (1).
Επιπλέον, τα αρχικά αποτελέσματα που υποδεικνύουν την ανακάλυψη της Μεσογειακής Διατροφής που δημοσιεύθηκαν το 2013 έπρεπε να ανακληθούν και να αναδημοσιευτούν λόγω σοβαρών μεθοδολογικών προβλημάτων στη μελέτη (2). Ωστόσο, η έλλειψη καλής επιστήμης δεν εμποδίζει τη Μεσογειακή Διατροφή να ψηφίζεται σταθερά ως η κορυφαία δίαιτα για τη συνολική υγεία και τη διαχείριση του διαβήτη τα τελευταία έξι χρόνια.
Μια νέα μελέτη παρουσιάζει μια πολύ πιο ελεγχόμενη έρευνα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να συγκριθούν τα οφέλη της Μεσογειακής Διατροφής με τη Διατροφική Ζώνη (3). Η μελέτη κάνει μια άμεση σύγκριση με τη Διατροφική Ζώνη, επομένως ο «νικητής να τα πάρει όλα». Η μελέτη διεξήχθη σε μια πτέρυγα ενός ιταλικού νοσοκομείου με ασθενείς με μεταβολικό σύνδρομο, όπου το νοσοκομείο τους παρείχε όλα τα γεύματα. Τα άτομα είχαν επίσης σημαντική αντίσταση στην ινσουλίνη (HOMA-IR > 4). Δεδομένου ότι τα άτομα ήταν περιορισμένα στο νοσοκομείο, η διατροφική τους πρόσληψη παρακολουθούνταν στενά. Η ομάδα ελέγχου έλαβε μια Μεσογειακή Δίαιτα περιορισμένων θερμίδων (500 θερμίδες λιγότερες από όσες χρειάζονται για να διατηρήσουν το τρέχον βάρος τους) αποτελούμενη από 55 τοις εκατό υδατάνθρακες, 20 τοις εκατό πρωτεΐνη και 25 τοις εκατό λίπος. Η ομάδα της Διατροφική Ζώνης είχε το ίδιο επίπεδο περιορισμού θερμίδων, αλλά αποτελούνταν από 40 τοις εκατό υδατάνθρακες, 30 τοις εκατό πρωτεΐνη και 30 τοις εκατό λίπος. Αν και οι συγγραφείς αναφέρουν αυτή τη δίαιτα υψηλότερης πρωτεΐνης ως «μεσογειακή δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες», ήταν πανομοιότυπη με τη Διατροφική Ζώνη που περιέγραψα το 1995 (4). Επιπλέον, ήταν μια διασταυρούμενη μελέτη, καθώς στα μισά της μελέτης, οι δίαιτες που κατανάλωναν τα άτομα άλλαξαν μετά από δέκα ημέρες για να μειωθεί οποιαδήποτε πιθανή επίδραση των μεμονωμένων μεταβολικών χαρακτηριστικών των ατόμων στα αποτελέσματα.
Τα αποτελέσματα
Η Διατροφική Ζώνη έδειξε ανώτερη στην αντίσταση ινσουλίνη και μειώσεις υπερινσουλιναιμίας σε σύγκριση με τη Μεσογειακή Διατροφή. Αλλά δεν σταμάτησε εκεί. Η Διατροφική Ζώνη μείωσε επίσης τη μεταβλητότητα των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, υποδηλώνοντας καλύτερη ορμονική σταθερότητα μεταξύ των γευμάτων από την Μεσογειακή Διατροφή. Αυτό το αποτέλεσμα δεν ήταν σχεδόν νέο αφού οι ερευνητές του Χάρβαρντ ανέφεραν παρόμοια αποτελέσματα μετά από ένα γεύμα Διατροφικής Ζώνης σε σύγκριση με ένα ισοθερμιδικό γεύμα που περιείχε υψηλότερο επίπεδο υδατανθράκων και χαμηλότερο επίπεδο πρωτεΐνης το 1998 (5). Επιπλέον, η Διατροφική Ζώνη είναι το κύριο διατροφικό πρόγραμμα που χρησιμοποιείται από το Joslin Diabetes Research Center στην Ιατρική Σχολή του πανεπιστήμιου Χάρβαρντ για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2. Ο λόγος είναι ότι η Διατροφική Ζώνη είναι καθορισμένη και, το πιο σημαντικό, λειτουργεί (6-9).
Γιατί λοιπόν δεν ακούτε περισσότερα για τη Διατροφική Ζώνη στην Ιατρική βιβλιογραφία; Νομίζω ότι ο κύριος λόγος φαίνεται να είναι ότι οι ερευνητές θέλουν να πιστέψουν ότι κατέληξαν στην ιδέα της ισορροπίας των μακροθρεπτικών συστατικών της Διατροφικής Ζώνης μόνοι τους, παρόλο που η Διατροφική Ζώνη έλαβε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας στις ΗΠΑ για τη θεραπεία της υπερινσουλιναιμίας και της αντίστασης στην ινσουλίνη το 2000 (10). Επιπλέον, δεδομένου ότι περισσότερα από έξι εκατομμύρια βιβλία για τη Διατροφική Ζώνη έχουν πουληθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες από τη δημοσίευση του The Zone Diet (Διατροφική Ζώνη) το 1995, δεν μπορεί κανείς να πει ότι δεν έχει ακούσει ποτέ για τη Διατροφική Ζώνη (12-13).
Ένα άλλο πρόβλημα είναι η κατανόηση του υποκείμενου μεταβολικού προβλήματος που προκαλεί αυτό που χαλαρά ονομάζεται “αντίσταση στην ινσουλίνη”. Είναι η αντίσταση στην ινσουλίνη που προκαλεί αύξηση βάρους και διαβήτη. Ωστόσο, η αντίσταση στην ινσουλίνη μπορεί να γίνει καλύτερα κατανοητή ως ένας γενικός όρος για να περιγράψει τη διαταραχή του μεταβολισμού σας. Επιπλέον, η αντίσταση στην ινσουλίνη σχετίζεται με πολλές άλλες χρόνιες παθήσεις εκτός από την παχυσαρκία και τον διαβήτη τύπου 2. Αυτές οι άλλες χρόνιες ασθένειες περιλαμβάνουν τις Καρδιακές παθήσεις και το Αλτσχάιμερ. Ωστόσο, η πιο πιθανή μοριακή αιτία αντίστασης στην ινσουλίνη είναι η αναστολή του κύριου ρυθμιστή του μεταβολισμού που είναι γνωστός ως AMPK (11).
Για να ενεργοποιήσετε βέλτιστα το AMPK σας, χρειάζεστε μια διατροφική τριάδα που να αποτελείται από τη Διατροφική Ζώνη ισορροπημένων θερμίδων σε συνδυασμό με επαρκείς προσλήψεις Ωμέγα-3 λιπαρών οξέων (μοριακός αποσταγμένα) και πολυφαινόλες επίσης αποσταγμένες. Αυτό είναι το σύστημα της Αντιφλεγμονώδους Διατροφής (Διατροφικής Ζώνης). Κάθε μία από αυτές τις διατροφικές παρεμβάσεις λειτουργούν συνεργικά μεταξύ τους για να αυξηθεί η δραστηριότητα της AMPK. Οποιαδήποτε μεμονωμένη παρέμβαση είναι καλή, αλλά η ταυτόχρονη χρήση και των 3ων (τριών) είναι η πιο ισχυρή. Οι μοριακοί μηχανισμοί των αλληλεπιδράσεών τους είναι περίπλοκοι, αλλά η διατροφή είναι πάντα πιο περίπλοκη από την απλή φαρμακολογία.
Έρευνες
1. Sears B. The Mediterranean Zone. Ballantine Books. New York, NY (2014)
2. Estruch R et al. “Retraction and Republication: Primary Prevention of Cardiovascular Disease with a Mediterranean Diet. N Engl J Med 2013;368:1279-90 Retraction of Publication.” N Engl J Med. 378:2441-2442. doi: 10.1056/NEJMc1806491. (2018)
3. Tettamanzi F et al. “A high-protein diet is more effective in improving insulin resistance and glycemic variability compared to a Mediterranean diet: A cross-over controlled inpatient dietary study. Nutrients 13:4380. doi: 10.3390/nu13124380. (2021)
4. Sears B. The Zone. Regan Books. New York, NY (1995)
5. Ludwig DS et al. “High glycemic index foods, overeating, and obesity.” Pediatrics 103:E26. doi: 10.1097/00008480-199908000-00005. (1999)
6. Giusti J and Rizzott J. “Interpreting the Joslin Diabetes Center and Joslin Clinic clinical guideline for overweight and obese adults with type 2 diabetes.” Curr Diab Report 6:405-408. doi: 10.1007/s11892-006-0014-y. (2006)
7. Hamdy O. “Diabetes weight management in clinical practice—the Why Wait model,” US Endocrinology 4:49–54. doi.org/10.17925/USE.2008.04.2.49. (2008)
8. Hamdy O. and Carver C. “The Why WAIT program: improving clinical outcomes through weight management in type 2 diabetes.” Curr Diab Rep 8:413-420. doi: doi: 10.1007/s11892-008-0071-5. (2008)
9. Hamdy O. et al. “Long-term effect of intensive lifestyle intervention on cardiovascular risk factors in patients with diabetes in real-world clinical practice: a 5-year longitudinal study.” BMJ Open Diabetes Res Care 5:e000259. doi: 10.1136/bmjdrc-2016-000259. (2017)
10. Sears, B. “Method of and nutritional and pharmaceutical compositions for reduction of hyperinsulinemia.” S. Patent No. 6,140,304 (2000)
11. Sears B and Saha A. “Dietary activation of AMP-activated protein kinase (AMPK) to treat insulin resistance.” Evolving Concepts in Insulin Resistance doi: http://dx.doi.org/10.5772/intechopen.103787. (2022)