Ο λόγος για την αντιφλεγμονώδη διατροφή (1) είναι τόσο περίπλοκος και για να την κατανοήσουν από την ιατρική κοινότητα, θα πρέπει να καταλάβουν ότι οι φλεγμονώδεις αντιδράσεις είναι πολύ διαφορετικές. Υπάρχουν δύο ξεχωριστές φάσεις στη φλεγμονή. Το πρώτο είναι η έναρξη της φλεγμονής. Το δεύτερο είναι η επίλυση της φλεγμονής. Εάν δεν υπάρχει ισορροπία μεταξύ των δύο αυτών φάσεων της φλεγμονής, το αποτέλεσμα είναι η χρόνια φλεγμονή χαμηλού επιπέδου που είναι κάτω από την αντίληψη του πόνου. Αυτό είναι το είδος της φλεγμονής (κυτταρικής φλεγμονής) που μας αναγκάζει να αυξάνουμε σωματικό λίπος, να αναπτύσσουμε χρόνιες ασθένειες σε νεαρή ηλικία, και να γερνάμε με ταχύτερο ρυθμό.
Ο πραγματικός στόχος της ιατρικής του 21ου αιώνα δεν θα πρέπει να είναι η θεραπεία των συμπτωμάτων της χρόνιας νόσου, αλλά η αντιμετώπιση της υποκείμενης αιτίας τους, η οποία είναι αυξημένη κυτταρική φλεγμονή.
Η Αντιφλεγμονώδης διατροφή βασίζεται στην ιδέα ότι η διατροφή μας μπορεί να αλλάξει την έκφραση των γονιδίων μας, ειδικά εκείνων που ελέγχουν την όλη διαδικασία της φλεγμονής (3). Υπάρχουν τρεις διαφορετικοί διατροφικοί μηχανισμοί που εάν χρησιμοποιηθούν θα επιτευχθεί αυτός ο στόχος. Κάθε ένας από αυτούς είναι επωφελής, αλλά η εφαρμογή και των τριών ταυτόχρονα οδηγεί σε μια ισχυρή συνεργαστική αλληλεπίδραση για να διαχειριστεί η κυτταρική φλεγμονή για όλη μας τη ζωή. Εδώ είναι και οι τρείς ξεχωριστοί διατροφικοί μηχανισμοί για την αντιφλεγμονώδη διατροφή.
Αυτές είναι οι διατροφικές παρεμβάσεις που εργάζονται ταυτόχρονα για τον έλεγχο της κυτταρικής φλεγμονής.
Αντιφλεγμονώδης Διατροφή
Η αντιφλεγμονώδης διατροφή είναι ένα αυτή που μειώνει την έναρξη της φλεγμονής (2). Μια τέτοια διατροφή πρέπει να επιτύχει ταυτόχρονα δύο στόχους. Ο πρώτος είναι η σταθεροποίηση της ορμόνης ινσουλίνης. Αυτό επιτυγχάνεται με τη συνεχή ισορροπία μέτριας πρωτεΐνης προς γλυκαιμικό φορτίο σε κάθε γεύμα. Εάν επιτευχθεί σωστά αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη σταθεροποίηση της ινσουλίνης για περίπου πέντε ώρες μετά από ένα γεύμα. Αυτό είναι το θεμέλιο της αντιφλεγμονώδους Μεσογειακής Διατροφικής Ζώνης.
Ο δεύτερος στόχος είναι να εξασφαλιστεί η περιεκτικότητα της διατροφής σε καλά λιπαρά:
1. να είναι υψηλή σε μονοακόρεστο λίπος (ελαιόλαδο)
2. να είναι χαμηλή σε πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (ωμέγα-6)
3. να είναι χαμηλή σε κορεσμένα λίπη (ζωικά)
τα ωμέγα-6 και τα κορεσμένα λιπαρά οξέα μπορούν να ενεργοποιήσουν τις φλεγμονώδεις αντιδράσεις του οργανισμού.
Υψηλή δόση από σουπερ μοριακά αποσταγμένα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα
Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, όπως ΕΡΑ και DHA, είναι οι μοριακές δομικές μονάδες για την παραγωγή μιας εξειδικευμένης ομάδας ορμονών που είναι γνωστές ως resolvins. Οι ορμόνες αυτές είναι ζωτικής σημασίας για την επίλυση της φλεγμονής. Χωρίς επαρκή επίπεδα των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων στο αίμα, είναι αδύνατο να εκκριθούν επαρκή επίπεδα resolvins και να επιστρέψει το σώμα πίσω στην ισορροπία της έναρξης και της επίλυσης της φλεγμονής. Αν η φάση έναρξης της φλεγμονής σε πολύ ισχυρή ή τη φάση της επίλυσης είναι πολύ αδύνατη, το αποτέλεσμα είναι η χρόνια κυτταρική φλεγμονή. Για την επίτευξη επαρκών επιπέδων για το σχηματισμό resolvins, ένα υγιές άτομο, θα πρέπει να καταναλώνει τουλάχιστον 2,5 γραμμάρια ανά ημέρα ωμέγα-3. Για όσους έχουν ήδη χρόνιες ασθένειες, τα επίπεδα των ωμέγα-3 που απαιτούνται για να αυξήσετε την επίλυση των υφιστάμενων κυτταρικών φλεγμονών είναι σημαντικά υψηλότερα.
Πολυφαινόλες υψηλής δόσης
Οι πολυφαινόλες έχουν δοσοεξαρτώμενα αποτελέσματα. Σε χαμηλές δόσεις (περίπου 0,5 γραμμάρια την ημέρα) είναι ισχυρά αντιοξειδωτικά και οι παράγοντες μπορούν να ενεργοποιήσουν τη μεταγραφή γονιδίων που αυξάνουν την σύνθεση επιπλέον αντιοξειδωτικών ενζύμων. Σε υψηλά επίπεδα (περίπου 1,0 γραμμάρια την ημέρα) οι πολυφαινόλες ενεργοποιούν αντιφλεγμονώδεις παράγοντες μεταγραφής γονιδίου που αναστέλλουν τη φάση έναρξης της φλεγμονής χωρίς να υπάρχει λόγος. Σε ακόμα υψηλότερα επίπεδα (περίπου 1,5 γραμμάρια την ημέρα) οι πολυφαινόλες ενεργοποιούν το γονίδιο SIRT1 που αυξάνει την παραγωγή της μονοφωσφορικής κινάσης (ΑΜΡΚ), για αύξηση κυτταρικού μεταβολισμού.
Αυτές οι τρεις διατροφικές παρεμβάσεις της Μεσογειακής Διατροφικής Ζώνης που είναι επίσης και δείκτες ευεξίας, η οποία είναι ο ορισμός μου από την ικανότητά σας να ελέγχεται την έναρξη και την επίλυση της φλεγμονής. Κατά τη γνώμη μου, ο στόχος της ιατρικής του 21ου αιώνα είναι η διατήρηση της ευεξίας, και όχι η θεραπεία των συμπτωμάτων της χρόνιας νόσου. Η χρήση της αντιφλεγμονώδους Μεσογειακής Διατροφικής Ζώνης σας επιτρέπει να κάνετε και τα δύο.
Παραπομπές
1. http://www.hindawi.com/journals/jobe/2011/431985/
2. http://online.liebertpub.com/doi/abs/10.1089/met.2004.2.24?journalCode=met
3. https://zone.com.gr/episthmonikh-tekmhriwsh/diatrofh-gonidia/
Δρ. Παναγιώτης Δρακόπουλος DHSc